![](/media/lib/482/n-maska-0c006babc2794f30bbddbc9f44cd165f.jpg)
W Hadrianopolis w Paflagonii odkryto żelazną maskę sprzed ok. 1800 lat. Należała do rzymskiego kawalerzysty
7 grudnia 2021, 10:43W Hadrianopolis w Paflagonii odkryto żelazną maskę, która ok. 1800 lat temu należała do rzymskiego kawalerzysty. Archeolodzy natrafili na nią podczas wykopalisk ufortyfikowanej struktury.
![](/media/lib/481/n-mozaika-0179540a4ccfd617b5bdd5789ee48477.jpg)
Niezwykła rzymska mozaika pod brytyjskim polem uprawnym.
6 grudnia 2021, 16:34W zeszłym roku podczas lockdownu Jim Irvine udał się na spacer po polu swojego ojca w Ruthland. Jego uwagę przyciągnęła rozrzucona rzymska ceramika. Później zauważył wyróżniki roślinne budynku, a wreszcie mozaikę. Irvine skontaktował się z archeologami z Leicestershire County Council. Gdy na miejscu zjawili się Richard Clark i Peter Liddle, potwierdzili wagę znaleziska.
![](/media/lib/481/n-biochemist-8de171f0364f367ea58676f9f8d9a463.jpg)
Polski naukowiec: bakterie z Antarktyki mogą pomóc w ratowaniu raf koralowych
6 grudnia 2021, 06:41Michał Styczyński z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego odkrył, że bakterie z Antarktyki wytwarzają naturalną substancję z grupy melanin. Można by ją wykorzystać w kremach z filtrem UV, zastępując syntetyczny oksybenzon, który przyczynia się do wymierania koralowców. Środek ten zaburza gospodarkę hormonalną parzydełkowców, uniemożliwiając im rozmnażanie się.
![](/media/lib/481/n-bialeelm-9580613817cbb9877a94ce79ac44f0bc.jpg)
Po 50 latach udało się znaleźć rzadki typ gwiazd podwójnych
2 grudnia 2021, 12:37Astronomowie z Center for Astrophysics w końcu zaobserwowali nowy typ gwiazdy podwójnej, której istnienie przewidziano przed 50 laty. Obserwacje są ostatecznym potwierdzeniem teorii dotyczących powstawania i ewolucji tego rzadkiego typu gwiazd. To brakujące ogniwo ewolucyjne tworzenia się gwiazd podwójnych. Od dawna go szukaliśmy, mówi główny autor badań, Kareem El-Badry.
![](/media/lib/481/n-spycimierz-e7d518e0670a3ce5fc82ac0ebb82b96c.jpg)
Komisja UNESCO zarekomendowała wpis na światową listę tradycji kwiatowych dywanów na procesje Bożego Ciała
2 grudnia 2021, 11:42Piętnastego listopada komisja UNESCO, której przewodniczyła dr Ľubica Voľanská ze Słowacji, zarekomendowała wpis na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości 36 tradycji z różnych stron świata, w tym układania dywanów kwiatowych na procesje Bożego Ciała. Takie dywany układa się w Spycimierzu (woj. łódzkie) i w 4 wsiach z województwa opolskiego: Olszowej, Zimnej Wódce, Zalesiu Śląskim i Kluczu.
![](/media/lib/481/n-bizuteria1-68cb364bd45d32e5ee84acfd86e6e99d.jpg)
Złota biżuteria z czasów Nefretete i bałtycki bursztyn znalezione na Cyprze
2 grudnia 2021, 10:23Archeolodzy z Uniwersytetu w Göteborgu zakończyli wykopaliska w Hala Sultan Tekke, położonym na Cyprze mieście z epoki brązu. Efektem ich pracy jest odkrycie ponad 150 ludzkich szkieletów oraz niemal 500 przedmiotów, w tym złotej biżuterii, kamieni szlachetnych oraz ceramiki, pochodzących z około 1300 roku przed naszą erą.
![](/media/lib/481/n-boks-cd23581dcfc6d745ee00e842dfab9df8.jpg)
Boks amatorski znacznie zwiększa ryzyko demencji i długoterminowych uszkodzeń mózgu
1 grudnia 2021, 14:00Amatorski boks jest powiązany ze zwiększonym ryzykiem upośledzeniem funkcji poznawczych i wcześniejszym pojawieniem się demencji. Szczególnie narażeni są ci, którzy amatorsko boksowali w młodości. W ich przypadku ryzyko wystąpienia schorzeń podobnych do alzheimera jest aż dwukrotnie wyższe niż u rówieśników, którzy nigdy nie boksowali.
![](/media/lib/481/n-aparat-feb97d822b23391b71f8146b6d131226.jpg)
Korzystający z metapowierzchni ultraminiaturowy aparat robi doskonałe pełnokolorowe zdjęcia
30 listopada 2021, 15:49Współpraca naukowców z Princeton University i University of Washington zaowocowała powstaniem aparatu fotograficznego wielkości kryształu soli. Miniaturowe aparaty powstawały już wcześniej, jednak rejestrowały rozmyte obrazy o ograniczonym polu widzenia. Amerykanie poradzili sobie z tymi problemami i zapewniają, że ich aparat jest w stanie rejestrować pełnokolorowe obrazy o takiej jakości, jaką rejestrują standardowe aparaty o 500 tysięcy razy większych obiektywach.
![](/media/lib/480/n-frib-a3ad84cbb60b6b7cda9cfd2a9838ca00.jpg)
Zdeformowane jądro podwójnie magiczne. Znaleźli zaginioną masę cyrkonu-80
29 listopada 2021, 10:02Naukowcy z National Superconducting Cyclotron Laboratory (NSCL) oraz Facility for Rare Isotope Beams (FRIB) na Michigan State University rozwiązali zagadkę brakującej masy cyrkonu-80. Zagadkę, na której trop sami zresztą wpadli. Przeprowadzone bowiem w NSCL eksperymenty wykazały, że jądro cyrkonu-80 – w którym znajduje się 40 protonów i 40 neutronów – jest znacznie lżejsze niż powinno być. Teraz teoretycy z FRIB przeprowadzili obliczenia, które dały odpowiedź na pytanie, co dzieje się z brakującą masą.
![](/media/lib/480/n-andrzejki-d0954216e25f37d66ff663baf70df789.jpg)
Andrzejki – teraz zabawa, niegdyś ważny dzień dla panien na wydaniu
29 listopada 2021, 06:50Andrzejki to dzisiaj okazja do spotkań towarzyskich i hucznej zabawy. Jednak jeszcze w niedalekiej przeszłości miały one znacznie poważniejszy – i ważniejszy – wymiar. Szczególnie dla panien. W wigilię dnia św. Andrzeja Apostoła, czyli 29 listopada, panny na wydaniu mogły dowiedzieć się, jaka czeka je przyszłość. Najpierw podczas mszy w kościele lub cerkwi modliły się o dobrego męża, a wieczorem spotykały się z kilkoma koleżankami w domach, by wróżyć